DAİŞ’in izi Suriye ve Irak dışında da aranmalı

2013’ten beri gündemimizde DAÄ°Åž. Daha öncesinde Irak’ta “Irak Ä°slam Devleti” örgütü adıyla El-Kaide baÄŸlantılı olarak faaliyet göstermiÅŸ, Suriye’ye girmesiyle birlikte hızlıca büyüyüp DAÄ°Åž ismini alarak kabuk deÄŸiÅŸtirmiÅŸti. Yine çok hızlı bir ÅŸekilde ele geçirdiÄŸi Musul, DAÄ°Åž yayılması için bir dönüm noktası olurken, Kobani saldırısından sonra kurulan uluslararası koalisyon da DAÄ°Åž’i birkaç cephe dışında savunma pozisyonuna sokan baÅŸka bir dönüm noktası olmuÅŸtu. Suriye ve Irak’ta saha hâkimiyeti ve dışarıdan mezkûr sahaya akan yabancı terörist savaşçılara dayalı yapısı uzun süre devam etti. Son zamanlarda gerçekleÅŸtirdiÄŸi saldırılar ise DAÄ°Åž’in kabuk deÄŸiÅŸtirdiÄŸine dair iÅŸaretler veriyor.

Daha önce Belçika’daki Yahudi Müzesi saldırısı gibi irili ufaklı örnekleri olsa da artık periyodları sıklaÅŸan ve Ankara, Paris, Åžarm el-Åžeyh ve Dahiye ile dünya gündemine oturan saldırılarıyla DAÄ°Åž, çatışmayı Irak ve Suriye coÄŸrafyası dışına hatta Dahiye’yi saymazsak OrtadoÄŸu dışına taşımaya baÅŸladı. Suruç, Diyarbakır ve Ankara’da Türkiye’yi, Paris’te iki kere Fransa’yı, Åžarm el-Åžeyh’te Rusya’yı hedef aldı. 
Saldırı metotları arasında bir örüntü oluÅŸturabiliyoruz ama saldırdıkları ülkeler arasında aynı örüntüyü kurmakta zorlanıyoruz. Açıklayayım; genelde yerel ve Suriye-Irak dışına ihraç ettikleri teröristler üzerinden saldırılar gerçekleÅŸtiriliyor. Ä°ntihar saldırıları yaygın metot olarak kullanılıyor. Zira intihar saldırıları arkada istihbari açıdan daha az iz bırakıyor ve organizasyonel anlamda daha az karışık. Yeter ki kendini patlatmaya gönüllü bir terörist bulunsun ki DAÄ°Åž’te bundan fazlasıyla var. Yaptıkları ana vurgu da Batı’da kimsenin güvende olmadığı mesajını vermek ki olaÄŸanüstü hal ve sokaÄŸa çıkma yasakları gibi uygulamalara bakarak özellikle Paris’te bu mesajın güçlü bir ÅŸekilde alındığını söyleyebiliriz. 
Åžimdiye kadar saldırdıkları ülkeler açısından da bir örüntü kurmak oldukça zor. Türkiye ve Fransa, hem DAÄ°Åž’le mücadele eden hem de Esed rejimine karşı muhalif grupları ki bu gruplar DAÄ°Åž’in baÅŸdüşmanları, destekleyen iki ülke. Rusya ve Lübnan Hizbullahı ise Esed rejimini ayakta tutan iki aktör ve ikisi de DAÄ°Åž ile mücadele konusunda ön plana çıkmıyor. Rusya DAÄ°Åž ile mücadele ettiÄŸini söylüyor fakat en iyi DAÄ°Åž biliyor ki hava saldırılarının kahir ekseriyeti DAÄ°Åž’i deÄŸil DAÄ°Åž’in can düşmanı Suriyeli muhalifleri hedef alıyor. Halep’in güneyinde özellikle Kuveyris’te Ruslar DAÄ°Åž’e karşı Esed’e hava desteÄŸi veriyor ama bu da kaideyi bozmuyor. Hizbullah da DAÄ°Åž’le mücadeleyi önceleyen bir aktör deÄŸil. Hal böyleyken Türkiye, Fransa, Rusya ve Hizbullah’ı bir araya koyduÄŸumuzda DAÄ°Åž baÄŸlamında anlamlı bir örüntü oluÅŸmuyor. Bu sebepten ya bu saldırıların rastgele yapıldığını çıkarmalıyız ya da DAÄ°Åž’i aÅŸan yönlerinin olabileceÄŸini. 
DAÄ°Åž’i örneklerini ortaya koyduÄŸu bu kadar sofistikasyondan sonra rastgele hareket edecek bir örgüt olarak deÄŸerlendirmek doÄŸru olmaz. Bu da bizi bu saldırıların DAÄ°Åž’i aÅŸan yönlerinin olabileceÄŸi fikrine sevk ediyor ki bu da DAÄ°Åž’in ontolojisiyle alakalı bazı soruları gündeme getiriyor. DAÄ°Åž’i doÄŸal bir ortamda, sosyolojik bir itme kuvvetiyle ortaya çıkmış bir örgüt olarak kabul edenler bence DAÄ°Åž’e kolaycılıkla yaklaÅŸtıkları gibi OrtadoÄŸu’ya da istihbarat örgütlerinin cirit atmadığı steril bir bölge olarak bakarak hata yapıyorlar. Dünyada içerisine istihbarat örgütlerinin sızmadığı bir terör örgüt yoktur. DAÄ°Åž de karanlık geçmiÅŸi ve ÅŸu ana kadarki performansıyla bence istihbarat örgütlerinin gayri meÅŸru çocuÄŸu olduÄŸunu fazlasıyla kanıtladı. Bu noktadan hareketle Ankara’nın, Dahiye’nin, Paris’in veya Åžarm el-Åžeyh’in izi Rakka’yı ve hatta Suriye ve Irak’ı aÅŸan geniÅŸ bir çeperde aranmalı.